A description of the pragmatic function of mas and aí in Brazilian Portuguese: analysis on the functional equivalents of German Modal Particles

Autores

DOI:

https://doi.org/10.22297/2316-17952023v12e02304

Palavras-chave:

Modal Particles, Modality in Portuguese, Contrastive analysis of functional equivalents

Resumo

Este artigo apresenta uma descrição da função modal de mas e no português brasileiro. Com uma abordagem translinguística, propõe-se uma função pragmática desses itens, que podem ser vistos como equivalentes às Partículas Modais (PMs) de língua alemã (aber e doch), isto é, com função de ancorar o enunciado em um cenário dialógico assumido (DIEWALD et al. 2017). Exemplos de uma amostra em língua portuguesa (respostas a um questionário online) foram analisados ​​dentro do esquema semântico de 3 formatos (DIEWALD; FISCHER, 1998) e, em um segundo momento, pelo Formato Descritivo esquemático (DIEWALD et al. 2017). Logo, esta proposta é original e inédita, visto que, além de analisar, sob uma perspectiva funcional, as PMs do Português Brasileiro, propõe, com uma abordagem translinguística, uma função pragmática de tais itens, de modo que podem ser vistos como equivalente às PMs de língua alemã. Os resultados indicam que é possível descrever funções pragmáticas e características formais para estas palavras no português, ressaltando a importância de tal descrição para a adequação da classificação gramatical desses elementos modais em outros idiomas além do alemão, bem como contribuir para o ensino e aprendizagem de tais fenômenos linguísticos em contextos plurilíngues.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Biografia do Autor

Marceli Aquino, Universidade de São Paulo (USP)

Docente da Universidade São Paulo (USP). Doutora em Linguística Aplicada pela Universidade Federal de Minas Gerais (UFMG).

Referências

AQUINO, M. The teaching of German modal particles: didactic strategies in GFL. Revista Brasileira de Linguística Aplicada, Belo Horizonte, v. 20, n. 1, p. 131-161, 2020.

AQUINO, M. Das sieht ja ganz anders aus, wie fühlst du dich denn? Teaching Modal Particles ja and denn with the Queer Eye Germany series: a didactic model based on a Descriptive Format. Pandaemonium Germanicum, São Paulo, v. 26, n. 49, p. 170-195, 2023.

AQUINO, M. Die Modalpartikel und ihre funktionalen Äquivalente im Portugiesischen. Jahrbuchs für internationale Germanistik, Berna, no prelo.

AQUINO, M.; ARANTES, P. C. C. Partículas modais em alemão e seus equivalentes funcionais em português brasileiro: proposta de análise e classificação para o uso. Pandaemonium Germanicum, São Paulo, v. 23, n. 40, p. 166-190, 2020.

AQUINO, M.; CINTO, A. L.; KAHIL, T. “Mas quem ia carregar uma nota fiscal?”: Uma investigação da função modal de “mas” em língua portuguesa. Revista Confluência, Rio de Janeiro, v. 2, n. 60, p. 373-399, 2021.

BRÜNJES, L. Das Paradigma deutscher Modalpartikeln: Dialoggrammatische Funktion und paradigmeninterne Opposition. Berlin: de Gruyter, 2014.

DIEWALD, G. Abtönungspartikel. In: HOFFMANN, L. (org.). Handbuch der deutschen Wortarten. Berlin/New York: De Gruyter. 2007. p. 117-141.

DIEWALD, G. Same but different: modal particles, discourse markers and the art (and purpose) of categorization. In: DEGAND, L.; PIETRANDREA, P.; CORNILLIE, B. (org.). Discourse markers and modal particles: categorization and description. Amsterdam: John Benjamins. 2013. p. 19-46.

DIEWALD, G.; FISCHER, K. Zur diskursiven und modalen Funktion der Partikeln aber, auch, doch und ja in Instruktions dialogen. Linguistica, Ljubljana, v. 38, n. 1, p. 75-99, 1998.

DIEWALD, G.; KRESIĆ, M. Ein übereinzelsprachlich kontrastives Beschreibungsmodell für Partikelbedeutungen. Linguistic Online, Bern, v. 44, n.4, p. 1-15, 2010.

DIEWALD, G.; KRESIĆ, M.; BATINIĆ, M. A. A format for the description of German modal particles and their functional equivalents in Croatian and English. In: CHIARA, Fedriani; SANSÓ, Andrea (Ed.). Pragmatic Markers, Discourse Markers and Modal Particles: New Perspectives. Amsterdam: John Benjamins, 2017. p. 230-254.

FISCHER, K.; HEIDE, M. Inferential processes in English and the question whether English has modal particles. Open Linguistics, Berlin, v. 4, n. 1, p. 509-535, 2018.

FRANCO, A. Descrição linguística das partículas modais no português e no alemão. Coimbra: Coimbra Editora, 1991.

HELBIG, G. Lexikon deutscher Partikeln. Leipzig: Enzyklopädie, 1988.

HENTSCHEL, E.; WEYDT, H. Handbuch der Deutschen Grammatik. Berlin: De Gruyter, 2013.

JOHNEN, T. Aí como partícula modal do português. In: CONGRESSO INTERNACIONAL DA ASSOCIAÇÃO BRASILEIRA DE LINGÜÍSTICA, 2., 1997, Salvador. Atas do 1o Congresso Internacional da Associação Brasileira de Lingüística. Bahia: Universidade Federal da Bahia, 1997. p. 1-5.

KRESIĆ, M.; BATINIĆ, M. A. Modalpartikeln: Deutsch im Vergleich mit dem Kroatischen und Englischen/Modalne čestice: njemački jezik u usporedbi s hrvatskim i engleskim. Zadar: Sveučilište u Zadru, 2014.

SCHOONJANS, S. Modalpartikeln als multimodale Konstruktionen: Eine korpusbasierte Kookkurrenzanalyse von Modalpartikeln und Gestik im Deutschen. Berlin: De Gruyter, 2018.

SPERBER, D.; WILSON, D. Teoria da relevância. Linguagem em (Dis)curso, v. 5, n. 1, p. 221-268, 2005.

WALTEREIT, R. Modal particles and their functional equivalents: a speech-act-theoretic approach. Journal of Pragmatics, v. 33, n. 9, p. 1391-1417, 2001.

WEYDT, H. Abtönungspartikel und andere Disponible. In: HARDEN, T; HENTSCHEL, E. (org.). 40 Jahre Partikelforschung. Tübingen: Stauffenburg. 2010. p. 11-32.

Downloads

Publicado

2023-06-16

Como Citar

AQUINO, M. A description of the pragmatic function of mas and aí in Brazilian Portuguese: analysis on the functional equivalents of German Modal Particles. Diálogo das Letras, [S. l.], v. 12, p. e02304, 2023. DOI: 10.22297/2316-17952023v12e02304. Disponível em: https://periodicos.apps.uern.br/index.php/DDL/article/view/4662. Acesso em: 7 jul. 2024.